Ozon deliği Ağustos ortasından bu yana "hızla" büyüdü

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Antarktika üzerindeki ozon deliğinin boyutunun rekor seviyelere yaklaştığını açıkladı. ESA, 16 Eylül 2023 tarihinde ozon tabakasını incelten alanın 26 milyon km2'ye ulaştığını duyurdu. Bu büyüklük, Brezilya'nın yaklaşık üç katı büyüklüğündedir.

Ozon deliği, Ağustos ortasından itibaren hızla büyümeye başladı ve kayıtlardaki en büyük ozon deliklerinden biri haline geldi. Copernicus Atmosfer İzleme Servisi kıdemli bilim insanı Antje Inness, bu yıl ozon deliğinin Ağustos ortasından bu yana hızla büyüdüğünü ve 16 Eylül'de 26 milyon km2'nin üzerine çıktığını belirtti.

Ozon deliğinin boyutundaki değişkenlik, Antarktika bölgesi etrafında güçlü bir rüzgar bandının gücü tarafından belirleniyor. Bu rüzgar bandı, Dünya'nın dönüşü ve kutuplar ile orta enlemler arasındaki sıcaklık farklarına dayanıyor. Güçlü rüzgar bandı, hava kütlelerinin kutuplar ile ılıman enlemler arasında değiş tokuş yapmasını engelliyor ve kutup enlemlerinde kış boyunca soğurken izole kalmasına neden oluyor.

Ancak, ozon deliğinin boyutundaki bu büyüme konusundaki kesin nedenler hala belirsizliğini koruyor.

Ozon seviyeleri Aralık ayı sonunda normale dönüyor. Bilim insanları, Ocak 2022'de Hunga Tonga yanardağının patlamasının stratosfere büyük miktarda su buharı enjekte ettiğini ve bu nedenle 2022 ozon deliğinin sona ermesinden sonra güney kutup bölgelerine ulaştığını düşünüyorlar. Bu su buharının, kloroflorokarbonların (CFC'ler) etkisiyle ozon tabakasının incelmesini hızlandırabilecek kutupsal stratosferik bulutların oluşumunu artırabileceği ve Antarktika stratosferinin soğumasına katkıda bulunarak kutup stratosfer bulutlarının oluşumunu artırabileceği düşünülüyor. Ancak, Hunga Tonga patlamasının Güney Yarımküre ozon deliği üzerindeki kesin etkileri hala araştırma konusu olarak devam ediyor.